1. Khái niệm Thủ pháp đồng hiện:
Theo nghĩa đen “đồng hiện” là “cùng thể hiện”. Đây chỉ là một thủ pháp nghệ thuật thuộc về phương diện kết cấu tác phẩm.
Nét độc đáo của nghệ thuật đồng hiện là cùng một lúc các sự kiện, các tình tiết, các nhân vật được thể hiện trong một thời gian, một không gian.
2. Thủ pháp đồng hiện trong Những đứa con trong gia đình
– Trong Những đứa con trong gia đình nghệ thuật đồng hiện được thể hiện tinh tế.
– Dựa trên kết cấu lấy dòng suy tưởng làm nền. Nguyễn Thi đồng thời thể hiện các sự kiện và các nhân vật trong cả hai khoảng thời gian, không gian hiện tại và quá khứ đan xen nhau hiệu quả.
– Các nhân vật cùng xuất hiện một khoảnh khắc: Chị Hai, Chị Chiến…, Ba, Má, Chú Năm, Việt
3. Giá trị của Thủ pháp đồng hiện
– Tạo ra kiểu kết cấu đặc biệt theo mạch hồi tưởng của nhân vật với phương thức trần thuật hiện đại, mới mẻ: kể chuyện theo dòng tâm tư của nhân vật.
– Nhờ vậy những mảng không gian và thời gian khác biệt, đứt đoạn, những thế hệ khác nhau trong gia đình được nối ghép lại bên nhau tạo hiệu quả bất ngờ trong câu chuyện. Mạch truyện đi về tự nhiên giữa quá khứ và hiện tại giữa cái đang ở trước mặt với cái đã thành kỉ niệm xa xưa.
– Nghệ thuật đồng hiện đã làm cho câu chuyện thảm khốc và hào hùng, đậm đà tình người… tưởng như chập chờn, đứt nối, rời rạc… liền lại trong mạch nguồn tâm tưởng chặt chẽ.
– Chặt chẽ là vậy nhưng vẫn giữ được cái vẻ bề bộn của tầng tầng lớp lớp chi tiết trong cuộc sống thường và trong chiến trận.
– Đảm bảo tính hiện thực nghiêm ngặt trong phong cách Nguyễn Thi
4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật
*Nhân vật Việt
– Một người con trong gia đình:
+ Điệu cười “lỏn lẻn”
+ Hai má căng như trái vú sữa
+ Đùa nghịch
+ Hành trang: ná thun
+ Đối/ độc thoại dễ thương
=> Cảm nhận về nhân vật: Ngây thơ, Hồn nhiên, vô tư, vô lo, vô nghĩ.
– Một chàng trai tuổi 17:
+ Mồ côi
+ Gắn bó với chị
+ Hay quan sát chị
+ Có những nhận xét tinh tế
+ Khiêng bàn thờ: thương chị, Giấu chị
+ Luôn tôn trọng chú Năm
+ Thương nhớ má
+ Thương mến anh Tánh và đồng đội
=> Giàu tình cảm, tình nghĩa Yêu thương mọi người tha thiết, chân thành
– Một chiến sĩ Giải phóng quân
+ Cùng mẹ đi đòi đầu ba
+ Giành nhau lên đường chiến đấu
+ Vào trận mạc, chiến đấu dũng cảm, kiên cường
+ Khi bị thương, vẫn không gục ngã
+ Không sợ hãi, luôn cầm chắc báng súng
+ Vững tin vào đồng đội
+ Thức nhọn mọi giác quan để cảm nhận
=> Cảm nhận về nhân vật: Gan góc, anh hùng, kiên cường trong chiến đấu. Bản năng sống mãnh liệt, niềm tin vào đồng đội, yêu cái đẹp
