I. Mở bài
Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu, tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” và vấn đề nghị luận
II. Thân bài
Phân tích đoạn trích
– Nội dung:
+ Khung cảnh buổi sớm mờ sương yên bình, thơ mộng: trời đầy mù từ ngoài biển bay vào, lác đác mấy hạt mưa, bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào.
+ Hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa nổi bật trong khung cảnh tĩnh lặng và huyền ảo; hài hòa giữa đường nét và màu sắc, giữa thiên nhiên và con người; đẹp đơn giản và toàn bích: bức tranh mực tàu của danh họa thời cổ, mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe, vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc, hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa là cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh trong cái nhìn của nhân vật Phùng.
+ Nhân vật Phùng: hạnh phúc khi phát hiện vẻ đẹp của chiếc thuyền (bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào); tâm hồn trở nên trong trẻo hơn, nhận ra ý nghĩa đạo đức của cái đẹp (khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn, khám phá chân lí của sự toàn thiện, bản thân cái đẹp chính là đạo đức); nhạy cảm với cái đẹp, đam mê sáng tạo (bấm “liên thanh” một hồi hết một phần tư cuốn phim,…).
– Nghệ thuật:
+ Lựa chọn điểm nhìn, ngôi kể phù hợp
+ Bút pháp tạo hình đặc sắc.
+ Ngôn ngữ linh hoạt, sáng tạo và giàu sắc thái biểu cảm.
+ Hình ảnh mang ý nghĩa ẩn dụ.
– Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật. Có thể theo hướng: Vẻ đẹp của hình ảnh chiếc thuyền trong buổi sớm mờ sương khơi nguồn cho sáng tạo nghệ thuật của Phùng; nghệ thuật trần thuật đặc sắc.
*Liên hệ hình ảnh chiếc thuyền trong đoạn trích với hình ảnh chiếc thuyền đang chống chọi với sóng gió giữa phá được miêu tả trong truyện để rút ra thông điệp về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống
– Hình ảnh chiếc thuyền trong đoạn trích biểu tượng cho vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn, khác với hình ảnh chiếc thuyền đang chống chọi với sóng gió giữa phá được miêu tả trong truyện tượng trưng cho sự vất vả, gian nan của cuộc sống.
– Cuộc sống là đối tượng khám phá của nghệ thuật; nghệ thuật hướng tới khám phá cuộc sống không chỉ ở cái đẹp thơ mộng, lãng mạn mà còn ở cả những lam lũ, nhọc nhằn.
III. Kết bài
Khẳng định lại vấn đề